Su çiçeği, özellikle çocukluk döneminde görülen, bulaşıcı ve döküntülü bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık genellikle hafif seyirli olsa da bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Varisella-zoster virüsünün neden olduğu bu enfeksiyon, aşı öncesi dönemde hemen her çocuğun geçirdiği yaygın bir hastalıktı. Günümüzde su çiçeği aşısı sayesinde vaka sayısı azalmış olsa da aşısız bireyler hâlâ risk altındadır.
Özellikle yetişkinler, bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve hamile kadınlar için su çiçeği daha ağır seyredebileceğinden hem hastalığın belirtilerinin tanınması hem de korunma yollarının bilinmesi önemlidir.
Su Çiçeği Nedir?
Su çiçeği, Varisella-zoster virüsü adlı herpes ailesinden bir virüsün neden olduğu akut, bulaşıcı bir hastalıktır. En yaygın olarak çocuklarda görülür ve genellikle hafif atlatılır. Ancak hastalığı geçiren bireylerin vücudunda virüs gizli kalır ve yıllar sonra tekrar aktive olarak zona (herpes zoster) hastalığına yol açabilir.
Su Çiçeği Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın kuluçka süresi 10–21 gün arasında değişir. Belirtiler önce grip benzeri şikâyetlerle başlar, ardından tipik döküntü evresi başlar.
Ana belirtiler:
- Hafif ateş
- Halsizlik, baş ağrısı
- İştahta azalma
- Kaşıntılı, içi sıvı dolu döküntüler: önce yüz ve gövdede başlar, ardından saçlı deri, kol ve bacaklara yayılır
- Döküntüler birkaç gün içinde kabuklanır
- Yeni döküntüler ortaya çıktıkça farklı evrelerde lezyonlar birlikte görülebilir
Kaşıntı genellikle en rahatsız edici belirtidir. Çocuklarda döküntülerin tümü 7–10 gün içinde kuruyup kabuklanır.
Su Çiçeği Nasıl Bulaşır?
Su çiçeği oldukça bulaşıcıdır ve hastalığı geçirmemiş ya da aşılanmamış bireyler için yüksek risk taşır.
Bulaş yolları:
- Damlacık yoluyla: Öksürük, hapşırık, konuşma sırasında havaya yayılan virüsle
- Doğrudan temasla: Döküntülerdeki sıvıyla temas
- Bulaşıcılık süresi: Döküntüden 1-2 gün önce başlar, tüm lezyonlar kabuklanana kadar devam eder
Kapalı ve kalabalık ortamlarda yayılım hızı oldukça yüksektir.
Su Çiçeği Aşısı Nedir ve Ne Zaman Yapılır?
Su çiçeği hastalığını önlemenin en etkili yolu Varisella aşısıdır. Tek doz veya iki doz şeklinde uygulanabilir.
Türkiye’de aşı takvimi:
- 1. doz: 12. ay
- Gerekirse risk grubundaki bireylere ikinci doz önerilir (4–6 yaş veya ergenlik öncesi)
Aşı hastalığı tamamen önleyebilir ya da hastalık geçirilse bile çok hafif semptomlarla atlatılmasını sağlar.
Su Çiçeği Tanısı Nasıl Konur?
Tanı çoğunlukla klinik gözlemle konur. Su çiçeğine özgü döküntüler (farklı aşamalarda kabarcıklar) ve kaşıntı tanı koymada yeterlidir.
Gerekirse:
- PCR testi: Virüsün genetik materyalini tespit eder
- IgM / IgG testleri: Geçirilmiş enfeksiyon ya da bağışıklık durumu hakkında bilgi verir
Su Çiçeği Nasıl Tedavi Edilir?
Su çiçeği tedavisinde amaç semptomları hafifletmek ve komplikasyonları önlemektir. Çoğu çocuk evde tedavi edilebilir.
Evde uygulanabilecek destekleyici tedavi:
- Ateş için: Parasetamol tercih edilir
- Kaşıntı için: Calamine losyonu, antihistaminik şuruplar
- Sıvı alımı: Bol sıvı içilmesi vücudun direncini artırır
- Banyo: Ilık suyla kısa duşlar kaşıntıyı azaltabilir
- Aspirin kullanılmamalıdır – çocuklarda ciddi karaciğer sorunlarına (Reye sendromu) neden olabilir
Bağışıklığı zayıf bireylerde veya ağır seyreden vakalarda doktor kontrolünde antiviral ilaçlar (örneğin asiklovir) gerekebilir.
Su Çiçeği Komplikasyonları Nelerdir?
Su çiçeği genellikle iyi seyirli bir hastalıktır, ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Olası komplikasyonlar:
- Cilt enfeksiyonları: Kaşıma sonucu bakteriyel enfeksiyon gelişebilir
- Zatürre: Özellikle yetişkinlerde
- Ensefalit (beyin iltihabı): Seyrek ama ciddi
- Göz enfeksiyonları
- Hamilelikte geçirilirse: Düşük, doğumsal anomaliler
- Zona (gecikmiş komplikasyon): Virüs vücutta kalıp yıllar sonra tekrar aktif olabilir
Yetişkinlerde Su Çiçeği Daha Ağır Geçer mi?
Evet. Aşısız yetişkinlerde su çiçeği genellikle çocuklara göre daha şiddetli seyreder. Zatürre, yüksek ateş ve yoğun döküntü gibi komplikasyon riski artar. Bu nedenle aşılanmamış yetişkinlerin özellikle dikkatli olması gerekir.
Hamilelikte Su Çiçeği Tehlikeli midir?
Kesinlikle evet. Su çiçeği, gebeliğin özellikle ilk 20 haftasında geçirilirse fetüste gelişimsel sorunlara neden olabilir:
- Düşük doğum ağırlığı
- Göz bozuklukları
- Doğumsal sakatlıklar
- Erken doğum
Hamilelik öncesi bağışıklık durumu (varisella IgG testi) kontrol edilmeli, bağışıklığı olmayan bireyler gebelik planlamadan önce aşılanmalıdır.
Su Çiçeği Kaşıntısına Ne İyi Gelir?
Kaşıntı, su çiçeğinin en rahatsız edici belirtilerinden biridir. Uygun bakım ile hem kaşıntı azaltılabilir hem de iz kalma riski düşürülür.
Öneriler:
- Calamine losyonu
- Serin duşlar
- Pamuklu ve bol kıyafetler
- Tırnakların kısa kesilmesi
- Antihistaminik şuruplar (doktor önerisiyle)
Formu doldurun, sizinle hemen iletişime geçelim !
* Verdiğiniz kişisel veri ve iletişim bilgileriniz, Kaş Sağlık Hizmet ve Ürünleri Kimya San. Tic. Ltd. Şti (Kaş Tıp Merkezi) tarafından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında kayıt altına alınır, işlenir ve muhafaza edilir. Detaylı bilgi için kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikamızı* ve aydınlatma metnini* okuyabilirsiniz.
Dahiliye (İç Hastalıkları)
Diabet, tansiyon, astım bronşit, KOAH gibi akciğer, kalp, böbrek , tiroid hastalıklarının teşhis ve tedavisi uzman hekimlerimiz tarafından gerçekleştirilmektedir.
Tüm sağlık sorunlarınıza hızlı ve doğru çözümler üretmek için çalışmaktayız.
Bilgilerim gizli kalacak mı ? Bilgilerimin üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılma ihtimali var mı ?
Merkezimize başvurunuz ve tedaviniz de dahil olmak üzere size ait tüm bilgiler yasal haklarınız kapsamında (TC Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği RG 01.08.1998,23420 ) tümüyle gizli tutulmaktadır. Üçüncü kişilere hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi verilmesi mümkün değildir.
