Kızamık Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Bulaşır?

Kızamık, son derece bulaşıcı ve özellikle çocuklarda yaygın görülen viral bir hastalıktır. Ancak günümüzde, aşılanma oranlarının düşmesiyle birlikte yetişkinlerde de ciddi komplikasyonlara neden olan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Genellikle ateş, öksürük, burun akıntısı ve ciltte döküntü ile seyreden kızamık, dünya genelinde hâlâ ölümlere neden olabilen bir enfeksiyondur.

Morbillivirüs adı verilen bir virüsün yol açtığı bu hastalık, yalnızca insanlara özgüdür ve havadaki damlacık yoluyla çok kolay yayılır. Aşı ile önlenebilir olmasına rağmen, bağışıklık kazanılmamış bireyler için risk oluşturmaya devam etmektedir.

Kızamık Nedir?

Kızamık; ateş, öksürük, burun akıntısı ve vücutta karakteristik döküntülerle kendini gösteren akut viral bir enfeksiyondur. Genellikle çocukluk çağında görülse de, bağışıklığı olmayan yetişkinleri de etkileyebilir. Kızamık virüsü, solunum yoluyla bulaşır ve hızla yayılır.

Kızamığın bulaşıcılığı oldukça yüksektir. Virüs, hasta kişiyle doğrudan temas gerektirmeden; bulunduğu ortamda saatlerce asılı kalabilir. Bu özelliğiyle aşısız kişiler arasında salgınlara neden olabilir.

Kızamık Belirtileri Nelerdir?

Kızamık belirtileri enfekte olduktan sonra yaklaşık 10-14 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık genellikle 3 aşamalı olarak ilerler:

1. Prodromal (öncü) dönem belirtileri:

• Yüksek ateş (38,5°C – 40°C)
• Kuru öksürük
• Burun akıntısı
• Gözlerde kızarıklık, sulanma ve ışığa hassasiyet
• Halsizlik ve iştahsızlık

2. Koplik lekeleri:

• Ağız içinde, özellikle yanak iç yüzeyinde ortaya çıkan beyazımsı, tuz tanesi gibi noktalar
• Kızamığa özgüdür ve tanı açısından önemlidir

3. Döküntü dönemi:

• Yüzde başlayan kırmızı döküntüler, aşağı doğru yayılır
• Döküntü ile birlikte ateş daha da yükselebilir
• 3-5 gün sürebilir, sonrasında soyulma ve ciltte kahverengi lekeler kalabilir

Kızamık Nasıl Bulaşır?

Kızamık son derece bulaşıcıdır. Virüs, hasta kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında etrafa saçtığı damlacıklarla yayılır.

• En bulaşıcı dönem: Döküntü başlamadan 4 gün önce ve döküntü başladıktan 4 gün sonrasına kadar olan süredir.
• Kapalı alanlarda, sınıflarda, toplu taşımalarda hızla yayılabilir.
• Aşılanmamış bireylerde bulaş riski %90’a yakındır.

Kızamık Aşısı Nedir ve Ne Zaman Yapılır?

Kızamık hastalığını önlemenin en etkili yolu aşıdır. Türkiye’de ve birçok ülkede kızamık, MMR aşısı (Kızamık-Kabakulak-Kızamıkçık) olarak uygulanır.

Aşı takvimi:

• 1. doz: 12. ay
• 2. doz: 4-6 yaş arası
• Aşılanmamış veya bağışıklık durumu bilinmeyen yetişkinlere de uygulanabilir.

Aşı, bireysel korunmanın ötesinde toplum sağlığı açısından da büyük önem taşır. Toplum bağışıklığı, salgınların önüne geçer.

Kızamık Tanısı Nasıl Konur?

Tanı genellikle klinik bulgularla konur. Ancak bazı durumlarda laboratuvar testlerine de başvurulur.

Tanı yöntemleri:

• Klinik gözlem: Koplik lekeleri ve döküntü tanıda belirleyicidir.
• Serolojik testler: Kızamık virüsüne karşı oluşan IgM antikorlarının tespiti
• PCR testleri: Viral genetik materyalin tespitiyle kesin tanı

Kızamık Nasıl Tedavi Edilir?

Kızamık hastalığını tamamen iyileştiren bir antiviral ilaç yoktur. Tedavi, belirtilerin hafifletilmesine yöneliktir.

Destek tedavisi:

• Ateş düşürücüler (parasetamol)
• Bol sıvı tüketimi
• Yeterli dinlenme
• A vitamini takviyesi (özellikle çocuklarda DSÖ tarafından önerilir)
• Gözlerdeki hassasiyet için karanlık ortam

Ayrıca hastanın izole edilmesi, başkalarına bulaşmayı önlemek açısından hayati önemdedir.

Kızamığın Komplikasyonları Nelerdir?

Kızamık basit bir çocuk hastalığı gibi algılansa da, ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Olası komplikasyonlar:

• Zatürre: En sık ölüm nedeni
• Orta kulak iltihabı: İşitme kaybına neden olabilir
• Ensefalit: Beyin iltihabı, nörolojik kalıcı hasarlara neden olabilir
• SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit): Yıllar sonra gelişen, ilerleyici ve ölümcül beyin hastalığı

Bağışıklığı zayıf bireylerde bu komplikasyonlar daha sık görülür ve tedavisi daha zordur.

Kızamık Yetişkinlerde Görülür mü?

Evet. Kızamık, çocukluk çağında aşılanmamış ya da bağışıklık kazanmamış yetişkinlerde ciddi semptomlarla ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde görülen kızamık, genellikle daha uzun sürer ve komplikasyon riski yüksektir.

Özellikle sağlık çalışanları, seyahat edenler ve üniversite öğrencileri gibi kalabalık ortamlarda bulunan bireylerin aşı durumları kontrol edilmelidir.

Kızamık ve Kızamıkçık Arasındaki Farklar

Kızamık Salgını Neden Tekrar Gündemde?

Kızamığın 2000’li yıllarda neredeyse ortadan kalktığı düşünülse de, son yıllarda vaka sayılarında ciddi artışlar görülmektedir. Bunun başlıca nedenleri:

• Aşı karşıtlığı ve aşı reddi
• Göç, savaş ve kriz bölgelerinde sağlık sistemlerine erişimin azalması
• Aşıya erişimin yetersiz olduğu gelişmekte olan ülkeler

Bu nedenle, bireysel aşılama kadar toplum bağışıklığı da büyük önem taşır.

Bilgilerim gizli kalacak mı ? Bilgilerimin üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılma ihtimali var mı ?

Merkezimize başvurunuz ve tedaviniz de dahil olmak üzere size ait tüm bilgiler yasal haklarınız kapsamında (TC Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği RG 01.08.1998,23420 ) tümüyle gizli tutulmaktadır. Üçüncü kişilere hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi verilmesi mümkün değildir.

Merkezimizden Fotoğraflar