Alkalen Reflü Gastrit (Safra Gastriti) Nedir?

Mide rahatsızlıkları, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen yaygın sağlık sorunları arasındadır. Bu sorunlardan biri de alkalen reflü gastrit, ya da daha çok bilinen adıyla safra gastritidir. Reflü denildiğinde çoğu kişinin aklına mide asidinin yemek borusuna kaçması gelir. Ancak safra reflüsünde asidik değil, bazik (alkalen) içerikli safra sıvısı mideye geri kaçar ve burada kronik iltihaplanmalara yol açar.

Klasik reflü ilaçlarına yanıt vermeyen, sabahları mide bulantısı veya “acı su gelmesi” şikayeti yaşayan bireylerde safra reflüsü ihtimali mutlaka değerlendirilmelidir. Bu yazıda, alkalen reflü gastritin ne olduğu, neden oluştuğu, nasıl teşhis edildiği ve nasıl tedavi edildiği tüm detaylarıyla açıklanacaktır.

Alkalen Reflü Gastrit (Safra Gastriti) Nedir?

Alkalen reflü gastrit, safra sıvısının ince bağırsaktan mideye geri kaçmasıyla oluşan kronik mide mukozası iltihabıdır. Normalde safra, karaciğer tarafından üretilir ve yağların sindirimi için ince bağırsağa gönderilir. Ancak bazı durumlarda pilor denilen mide çıkış kapakçığı yeterince iyi çalışmaz ve safra sıvısı mideye geri döner. Bu da mide zarını tahriş ederek gastrite neden olur.

Asit reflüsünden farklı olarak, burada mideye zarar veren sıvı safra olduğundan, asit baskılayıcı ilaçlar genellikle yeterli olmaz. Bu da hastalarda tedaviye dirençli mide rahatsızlıkları oluşturabilir.

Alkalen Reflü Gastrit Belirtileri Nelerdir?

Safra gastriti belirtileri asidik reflüye benzer olsa da bazı farklılıklar gösterir. En dikkat çekici özelliği, klasik mide ilaçları (örneğin omeprazol, lansoprazol) kullanılsa bile şikâyetlerin geçmemesidir.

Yaygın belirtiler şunlardır:

• Midede yanma ve ekşime hissi
• Boğaza kadar gelen acı, acımsı sıvı (safra)
• Sabahları yoğun mide bulantısı
• Kusma veya safralı kusma (sarı-yeşil renkli)
• Yemeklerden sonra mide ağrısı ve dolgunluk hissi
• Ağızda acı tat
• İştahsızlık, zamanla kilo kaybı

Bu belirtiler sıklıkla yemek sonrası artar ve özellikle gece yatarken şiddetlenebilir.

Alkalen Reflü Gastrit Neden Olur?

Safra gastritinin oluşmasında hem anatomik hem de fonksiyonel faktörler rol oynar. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

• Safra kesesi ameliyatı (kolesistektomi): Safra düzenleyici mekanizma bozulur, sıvı kontrolsüz şekilde mideye geçebilir.
• Pilor kapakçığının gevşekliği veya hasarı: Safra mideye geri döner.
• Mide boşalmasının gecikmesi: Mide içinde uzun süreli doluluk ve geri akım riski artar.
• Yüksek yağlı gıdaların aşırı tüketimi
• Uzun süreli NSAID (ağrı kesici) kullanımı
• Stres, alkol, sigara gibi mide mukozasını zayıflatan faktörler

Safra Gastriti Tanısı Nasıl Konur?

Tanı koymak için ilk adım, hastanın semptomlarını ayrıntılı olarak dinlemek ve klasik reflü tedavisine yanıt alınıp alınmadığını değerlendirmektir. Ardından, mide içinin doğrudan görüntülenmesini sağlayan endoskopi işlemi yapılır.

Teşhis yöntemleri:

• Endoskopi: Mide içinde safra birikimi, mukozal hasar ve iltihap belirtileri izlenebilir.
• Mide pH ölçümü (24 saatlik): Asit dışı reflü (alkalen içerik) tespiti yapılabilir.
• Sintigrafi: Safranın geri kaçışını gösteren özel nükleer tıp tetkikidir.
• Biyopsi: Mide mukozasından alınan örnekle iltihap düzeyi değerlendirilir.

Alkalen Reflü Gastrit Nasıl Tedavi Edilir?

Safra gastriti tedavisinde temel amaç, safra geri akımını azaltmak, mide mukozasını korumak ve belirtileri kontrol altına almaktır. Tedavi hem medikal hem de yaşam tarzı değişikliklerini kapsamalıdır.

İlaç tedavisi:

• Safra bağlayıcı ajanlar: Sucralfat, kolestiramin gibi ilaçlar safra ile kimyasal bağ kurarak mide zarını korur.
• Prokinetik ilaçlar: Mide boşalmasını hızlandırarak safra birikimini azaltır (örneğin domperidon).
• Mide asidini dengeleyici ilaçlar: Asit düzeyi tamamen bastırılmaz ama kontrol altında tutulur.
• Antireflü cerrahi (nadiren): Özellikle ciddi vakalarda Roux-en-Y gastrik bypass gibi işlemler gerekebilir.

Alkalen Reflü ile Asidik Reflü Arasındaki Farklar Nelerdir?

Alkalen Reflü Gastrit Diyeti Nasıl Olmalı?

Beslenme, safra reflüsünün kontrolünde en kritik faktörlerden biridir. Ağır ve yağlı gıdalar mideyi daha uzun süre meşgul eder ve reflü riskini artırır.

Önerilenler:

• Yağ oranı düşük, haşlama veya ızgara pişirme yöntemleri
• Az ama sık öğünlerle beslenme
• Yoğurt, muz, haşlanmış patates gibi mideyi rahatlatan gıdalar
• Ilık su tüketimi
• Gün içinde düzenli su alımı

Kaçınılması gerekenler:

• Kızartmalar, salam/sosis gibi işlenmiş gıdalar
• Çikolata, kahve, alkol, gazlı içecekler
• Baharatlı ve asidik gıdalar (domates, narenciye)
• Yatmadan 2-3 saat önce yemek yememek

Safra Gastriti Kendiliğinden Geçer mi?

Hafif vakalarda, özellikle diyete dikkat edilirse ve risk faktörleri ortadan kaldırılırsa, semptomlar azalabilir. Ancak ilerleyici veya kronik hale gelen alkalen reflü gastrit, mide mukozasında kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle mutlaka profesyonel tedavi süreci izlenmelidir.

Bilgilerim gizli kalacak mı ? Bilgilerimin üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılma ihtimali var mı ?

Merkezimize başvurunuz ve tedaviniz de dahil olmak üzere size ait tüm bilgiler yasal haklarınız kapsamında (TC Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği RG 01.08.1998,23420 ) tümüyle gizli tutulmaktadır. Üçüncü kişilere hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi verilmesi mümkün değildir.

Merkezimizden Fotoğraflar